Matične ćelije iz pupčane vrpce: Sve što treba da znate

Šta su matične ćelije i zašto su važne?

Matične ćelije su osnovne ćelije koje imaju sposobnost da se razviju u različite tipove ćelija u telu. One igraju ključnu ulogu u obnavljanju oštećenih tkiva i lečenju mnogih bolesti. Tokom razvoja embriona, ove ćelije se transformišu u ćelije srčanog mišića, crvene krvne zrnca, ćelije kože i druge. U kasnijim fazama života, matične ćelije pomažu u popravci oštećenih tkiva.

Najveća koncentracija matičnih ćelija kod odraslih nalazi se u koštanoj srži i krvi. Međutim, sa godinama, ove ćelije gube svoju vitalnost. Zbog toga su naučnici otkrili da se veliki broj mladih i vitalnih matičnih ćelija može naći u krvi pupčane vrpce novorođenčeta. Ove ćelije se mogu čuvati i koristiti za lečenje u budućnosti.

Kako se prikupljaju matične ćelije iz pupčane vrpce?

Postupak prikupljanja matičnih ćelija iz pupčane vrpce je jednostavan, bezbolan i bezopasan kako za majku, tako i za bebu. Nakon porođaja i presecanja pupčane vrpce, krv se prikuplja iz dela vrpce koji je povezan sa placentom. Ovaj proces traje samo nekoliko minuta i ne zahteva nikakve posebne intervencije.

Nakon prikupljanja, krv se pakuje u specijalnu kesicu i šalje u laboratoriju na analizu. Ako su ćelije zdrave i vitalne, one se zamrzavaju na temperaturi od -196 stepeni Celzijusa u gasovitoj fazi tečnog azota. Na ovaj način, matične ćelije mogu biti sačuvane decenijama.

Koje bolesti se mogu lečiti matičnim ćelijama?

Matične ćelije se koriste za lečenje više od 75 teških i donedavno neizlečivih bolesti. Među njima su maligna oboljenja (poput leukemije), urođeni poremećaji, poremećaji krvi i imuniteta. Postoje dve vrste terapije matičnim ćelijama: autologno lečenje (korišćenje sopstvenih ćelija) i alogeneično lečenje (korišćenje ćelija drugog davaoca).

Autologno lečenje ima prednost jer telo obolelog ne odbacuje sopstvene ćelije, dok alogeneično lečenje može dovesti do odbijanja tuđih ćelija.

Da li je čuvanje matičnih ćelija dostupno u Srbiji?

Trenutno u Srbiji ne postoji banka matičnih ćelija, ali se planira otvaranje takve ustanove u Beogradu do kraja godine. Do tada, građani Srbije mogu koristiti usluge inostranih banaka, poput Cryo-Save u Belgiji. Cena čuvanja matičnih ćelija iznosi oko 1800 evra za period od 17 do 20 godina. Nakon isteka ovog perioda, roditelji mogu produžiti ugovor uz dodatnu godišnju naknadu.

U Hrvatskoj postoji banka matičnih ćelija, a cena čuvanja iznosi oko 2000 evra za 20 godina. U Švajcarskoj, cena je nešto viša i iznosi oko 2500 evra.

Ko može da koristi sačuvane matične ćelije?

Matične ćelije novorođenčeta mogu koristiti četiri generacije jedne porodice, uključujući i majku deteta. Ovo čini čuvanje matičnih ćelija izuzetno korisnim za porodice sa istorijom određenih bolesti.

Šta se dešava nakon 20 godina čuvanja?

Nakon isteka ugovora o čuvanju, roditelji mogu odlučiti da produže ugovor uz dodatnu godišnju naknadu od oko 40 evra. Dete čije su ćelije sačuvane takođe ima pravo da zadrži ćelije ili ih pokloni banci.

Zaključak

Čuvanje matičnih ćelija iz pupčane vrpce predstavlja važnu investiciju u zdravlje budućih generacija. Iako je ova metoda relativno nova, ona već pokazuje ogroman potencijal u lečenju mnogih bolesti. Ako planirate porod, razmislite o ovoj mogućnosti, posebno ako u porodici postoje određeni rizici ili bolesti koje se mogu lečiti matičnim ćelijama.